Ga verder naar de inhoud

Palliatieve geneeskunde

Verschillende Vlaamse pijncentra werken nauw samen met de lokale palliatieve zorgomgevingen.

Elke regio beschikt over een palliatief netwerk van multidisciplinaire begeleidingsequipes (palliatieve thuiszorg), palliatieve support teams en palliatieve zorgeenheden.

Verschillende zorgomgevingen

  • Thuis: in de thuiszorg kunnen de patiënt en de mantelzorgers professioneel ondersteund worden door de huisarts, thuisverpleegkundigen, palliatieve thuiszorg, gezinshulp en/of sociaal werkers vanuit het ziekenfonds.
  • Thuisvervangende omgeving: in elk woonzorgcentrum en verzorgingstehuis is palliatieve expertise aanwezig, die kan ondersteund worden door de palliatieve thuiszorgequipe.
  • Ziekenhuis: op elke ziekenhuisafdeling is palliatieve expertise aanwezig, die ondersteund wordt door het palliatief support team (PST).
  • Palliatieve zorgeenheid: elke regio beschikt over één of meerdere gespecialiseerde palliatieve zorgeenheden, waar patiënten tijdelijk of blijvend kunnen opgenomen worden.

Wat is palliatieve zorg?

Palliatieve zorg is totaalzorg voor patiënten en naasten die te maken hebben met een levensbedreigende aandoening. Deze totaalzorg is gericht op het verhogen van de kwaliteit van leven en steunt op de volgende pijlers:

  • Opvang van fysieke klachten en symptomen zoals pijn, gevoel van benauwdheid of kortademigheid, misselijkheid...
  • Sociale begeleiding en betere omkadering, niet alleen voor de patiënt zelf, maar ook voor hen die de zieke omringen.
  • Aandacht voor psychologische en emotionele ondersteuning van de patiënt en zijn omgeving.
  • Spirituele opvang van diepere levensvragen bij de zieke en zijn familie.

Palliatieve zorg is een benadering die de kwaliteit van het leven verbetert van patiënten en hun naasten die te maken hebben met een levensbedreigende aandoening, door het voorkomen en verlichten van lijden, door middel van vroegtijdige signalering en zorgvuldige beoordeling en behandeling van pijn en andere problemen van lichamelijke, psychosociale en spirituele aard. (WHO, 2002)

Palliatieve zorg is niet per definitie gelijk aan terminale zorg, we spreken van terminale zorg wanneer het overlijden op korte termijn (3 maanden of minder) wordt verwacht.

Palliatieve zorg kan in verschillende fasen van een behandeling een zinvole aanvulling zijn en tezamen met een mogelijks curatieve behandeling plaatsvinden. Aanvankelijk is het aandeel van de palliatieve zorg erg beperkt.

Het nadenken en beslissingen nemen over huidige en toekomstige zorg en behandeling, noemen we vroegtijdige zorgplanning. Naarmate de therapeutische opties gericht op herstel afnemen kan het aandeel van de palliatieve zorg worden uitgebreid conform de wensen van de patiënt zoals voorzien tijdens de vroegtijdige zorgplanning.

Palliatieve figuur

Richtlijnen

Palliatieve Zorg Vlaanderen bundelt op hun website erg veel informatie rondom palliatieve zorg, palliatieve zorgmogelijkheden en palliatieve thuiszorg in Vlaanderen. Daarnaast vind je er ook behandelrichtlijnen voor de meest frequente scenario’s en symptomen geassocieerd met palliatieve zorg.

Tevens zijn ook de volgende actoren erg actief binnen het terrein van de palliatieve en terminale zorg:

Leerstoel ‘Waardig Levenseinde’

LevensEinde InformatieForum (LEIF)